Սուրբ Գրիգոր Նարեկացու «Մատյան ողբերգության» գիրքը ընկալվել է որպես հոգեբուժիչ և մարմանբուժիչ ամենակարող աղոթքների ժողովածու: Ըստ էության այդ ցանկերում նշվում էին Մատյանի կիրառության ոլորտները: Այսպես, գիշերային մղձավանջերից ազատման ու հանգիստ քնի համար պետք է կարդալ ԺԲ գլուխը:
ԲԱՆ ԺԲ
Վերստին յաւելուած կրկին հեծութեան նորին հսկողի առ նոյն աղերս մաղթանաց բանի
Ի խորոց սրտից խօսք ընդ Աստուծոյ
Ա
Եւ արդ, քանզի յաւէտ յառաջնում զղջմանն
Յուսահատութեանն բանիւ լքայ
Եւ տարակուսանաց հեծանաւն ի մահ ձաղկեցայ,
Աստանօր ի յուսոյն կերպարան փոխեալ` յարգահատել համարձակեցայց`
ԶԵրրորդութիւնն Սուրբ կարդալով յօգնականութիւն ինձ` մեղաւորիս։
Որ եւ անդստին իսկ յօրհնաբանելն
Եւ ի դաւանելն զկենդանարարն բնաւից Աստուած,
Իսկոյն եւ կոչումն ընտանի ձայնի
Ահաւորութեան անուան շնորհաձիրն բարերարի,
Մահացելոյս է կենդանութիւն,
Ըստ մարգարէին նախաճառութեան,
Թէ` Որ կարդայ զանուն Տեառն, նա կեցցէ։
Բ
Իսկ ես ոչ միայն կարդամ,
Այլ նախ հաւատամ մեծութեան նորին,
Ոչ եթէ վասն պարգեւաց նորա դարձեալ մատուցեալ յողոք դեգերիմ,
Այլ իբր զկենդանութիւն իսկապէս
Եւ զշնչոյ տուրեւառութիւն հաւաստի,
Առանց որոյ ոչ է շարժողութիւն կամ ընթացութիւն,
Զի ոչ այնքան յուսոյն հանգուցիւ,
Որքան սիրոյն կապանօք բերիմ։
Ոչ ի տուրսն, այլ ի տուողն յաւէտ կարօտիմ,
Ոչ փառքն են ինձ անձկալի,
Այլ փառաւորեալն է համբուրելի,
Ոչ կենացն փափագանօք,
Այլ կենարարին յիշատակաւն միշտ ճենճերիմ,
Ոչ վայելիցն տարփանօք հեծեմ,
Այլ հանդերձողին տենչանօք` յերիկամանց աստի կականիմ,
Ոչ զհանգիստն խնդրեմ,
Այլ զհանգուցչին երեսս աղաչեմ,
Ոչ հարսնարանին խնջոյիւք,
Այլ փեսային անձկութեամբ մաշիմ։
Ի ձեռն որոյ զօրութեան վստահապէս ակնկալութեամբ,
Վերագրեցեալդ յանցանօք բեռանց,
Աներկմիտ յուսով հաւատամ`
Ի կարողին ձեռն ապաստանեալ.
Ոչ քաւութեան միայն հասանել,
Այլ զնոյն ինքն տեսանել`
Յողորմութիւն եւ ի գթութիւն
Եւ յերկնիցն ժառանգութիւն,
Թէպէտ եւ յոյժ եմ տարագրելի։
Գ
Եւ արդ, բազում պատկառանօք ամաչեցելոց դիմաց կորացեալ,
Զմիջնորդ ազդման կափուցմանց երկակի շրթանցս`
Արժանափակ աղխիւ կարկելոց առ անհամարձակ լեզուիս շարժութիւն,
Նորոգեցից ի յերգ հառաչման պաղատանաց յեղանակութեանց
Աղիողորմ հեծեծանաց` ի բարձունս աղաղակելոյ.
Ընկա՛լ քաղցրութեամբ, տէր աստուած հզօր, զդառնացողիս զաղաչանս,
Մատի՛ր գթութեամբ առ պատկառեալս դիմօք,
Փարատեա՛, ամենապարգեւ, զամօթական տխրութիւնս,
Բա՛րձ յինէն, ողորմած, զանբերելի ծանրութիւնս,
Անջրպետեա՛, հնարաւոր, զմահացու կրթութիւնս,
Աւարեա՛, միշտ յաղթող, զխաբողին հաճութիւնս,
Բացադրեա՛, վերնային, զմոլելոյն մառախուղ,
Կնքեա՛, կեցուցիչ, զկորուսչին ընթացմունս,
Ցրուեա՛, ծածկատես, զըմբռնողին չար գտմունս,
Խորտակեա՛, անքնին, զմարտողին դիմեցմունս։
Տեառնագրեա՛ քո անուամբդ զլուսանցոյց երդ յարկիս,
Պարփակեա՛ քո ձեռամբդ զառաստաղ տաճարիս,
Գծագրեա՛ քո արեամբդ զմուտ սեմոց սենեկիս,
Կերպացո՛ զքո նշանդ ի հետս ելից մաղթողիս,
Ամրացո՛ քո աջովդ զհանգստեանս խշտի,
Մաքրեսցե՛ս ի խաղբից զծածկարան անկողնոյս,
Պահեսցե՛ս քո կամօքդ զտառապեալ անձն ոգւոյս,
Անխարդա՛խ արասցես զքո շնորհեալ շունչ մարմնոյս,
Կացուսցե՛ս շրջափակ զպար զօրուդ երկնայնոյ,
Կարգեսցե՛ս ի դիտի ընդդէմ դիւացն դասու։
Դ
Տո՛ւր հանգիստ բերկրութեան
Մահահանգոյնս նիրհման
Ի խորութեան գիշերիս`
Բարեխօսութեամբ հայցուածոց
Սրբոյ Աստուածածնիդ
Եւ ամենայն ընտրելոց։
Ամփոփեալ պարուրեա՛
Զպատուհան տեսութեանց
Զգայարանացս իմաստից`
Անզարհուրելի զետեղմամբ
Ի ծփական խռովութեանց,
Կենցաղական զբաղմանց,
Անրջական երազոց,
Խօլականաց ցնորից`
Յիշատակաւ քո յուսոյդ
Անվնասելի պաշտպանեալ։
Եւ սթափեալ վերստին
Ի ննջմանէ ծանրութեան,
Ամենազգաստ արթնութեամբ,
Հոգենորոգ զուարթութեամբ
Ի քեզ արձանացեալ,
Զայս ձայն մաղթանաց բուրմամբ հաւատոց
Քեզ, ամէնօրհնեալ թագաւոր փառաց անճառից,
Փառաբանողաց երկնագումար խմբից երգակցեալ`
Յերկինս առաքել։
Զի դու փառաւորեալ ես յամենայն արարածոց
Յաւիտեանս յաւիտենից։
Ամէն։
