Յուրաքանչյուր մարդու դատաստանն ու թողությունը արարիչ Աստված դրել է նրա ձեռքում: Իմաստուն մարդը մի աչքով պետք է Աստծո նայի և մյուս աչքով` մարդու: Ինչպես դու չես կարող կատարել Աստծո կամքը, այդպես մարդիկ չեն կարող կատարել քո կամքը: Երանի, ինչպես որ մարդիկ կատարում են մեր կամքը, դրա հազարերորդ չափով մենք կատարեինք Աստծո կամքը: Այժմ մեր ձեռքում է դատաստանը. եթե մարդ քեզ վնասակար լինի ու պարտավոր, երբ զղջա, հնազանդվի և մեղայի գա, դու կհաշտվես և քո պարտապանին թողություն կտաս. դրանով կդառնաս քո իսկ մեծ բարեկամը, նույնպես երբ դու Աստծո դառնաս, Աստծուց խնդրես քո մեղքերի թողությունը, Աստված քո մեղքերը կթողնի, քեզ կազատի մեղքի պարտքից և մեծ փառքի կարժանացնի: Մարդ պարտական է քեզ, դու էլ Աստծուն ես պարտական: Երբ դու քո պարտապանին թողություն արեցիր` Աստծո կողմից քո մեղքերի թողությունը գտար և մեղքի պարտքից ազատվեցիր: Ինչպես ասում ենք աստվածուսույց աղոթքում. «Թող մեզ մեր պարտքերը»: Եվ Տերն ասում է. Ինչպե՞ս ենք թողնում: Եվ մենք ասում ենք, թե մեզ օրինակ բեր. ինչպես մենք ենք մեր պարտապաններին թողություն տալիս, այդպես էլ դու քո պարտապաններին թողություն տուր: Ինչպես բոլոր բարի մարդիկ Աստծուն են ապավինում, մեղքերի թողությունը նա քեզնից կսովորի: Եթե դու քո հանցավորին թողություն ես անում` քո հանցանքների թողությունը Աստծուց կգտնես, և կարդարանաս Աստծո ողորմությամբ: Բայց եթե քո հանդեպ մեղավոր լինի ու զղջա, սակայն դու քինախնդիր լինես և նրան թողություն չտաս և անհաշտ ու խռով մնաս, այնժամ, եթե դու Աստծո դառնաս և Աստծուց թողություն խնդրես, մեղքերի թողություն չես գտնի, քո մեղքերը կմնան չներված և ցավն` անբժշկելի: Ինչպես դու պարտապանին թողություն չարեցիր, Աստծուց էլ քո մեղքերի թողությունը չգտար, քո ձեռքերով արքայության դուռը փակեցիր ու դժոխքի դուռը բացեցիր քո ոխակալությամբ և խռովությամբ: Ու եթե դրանից հետո ասես «Հայր մեր որ երկնքում ես»` քո բերանով քեզ կանիծես, ասելով. «Մի թող մեր պարտքերը, ինչպես և մենք չենք թողնում մեր պարտապաններին»: Քանի որ եթե մարդ իր ընկերոջ հետ անհաշտ ու խռով մնա` հրաման չունի ասելու. «Հայր մեր որ երկնքում ես»` արժանի չէ, որ Աստծուն իրեն Հայր անվանի կամ իրեն` Աստծո որդի. հարազատ որդին նմանվում է հորը: Նա մեր Հայր Աստվածն է, բարի է և ողորմած, անոխակալ և մարդասեր: Երկնավոր Հոր հարազատ որդին նա է, ով ունի Հոր նմանությունը, ուստի արժանի է, որ Աստծուն իրեն Հայր անվանի և իրեն` Աստծո որդի: Եվ այն մարդը, ով բանսարկու, խռովարար, ոխակալ ու նենգավոր է` նա չունի երկնավոր Հոր նմանությունը, այլ` սատանայի, նրա հայրը սատանան է, ի՞նչ արժանի է, որ նա Աստծուն Հայր անվանի, կամ իրեն` Աստծո որդի: Ուստի հայտնի է, որ նա, ով անհաշտ խռով է մնում, սատանայի որդի է, հրաման չկա, որ նա «Հայր մեր, որ երկնքում ես» ասի: Դարձյալ որդին հնազանդության, կամարարության անունն է. ինչպես Աստծուն [վերաբերող ամենայն ինչ], կամ Աստծո [կամքը] կատարողները նրա որդի են անվանվում, նույնպես սատանայի կամքը կատարողները` սատանայի որդի: Ուստի պարզ է, որ բանսարկու և խռովարար մարդը, ով սատանայի կամարարն է, չունի հրաման «Հայր մեր որ երկնքում ես» ասելով [երկնավոր Հորը] Հայր անվանել կամ իրեն` Աստծո որդի: Ապա հայտնի է, որ քանի դեռ մարդ ընկերոջ հետ խռով է, իրավունք չունի «Հայր մեր, որ երկնքում ես» ասել: Իսկ եթե իր իսկ բերանով ասի` կանիծի իրեն: Ուրեմն պարզ է, որ յուրաքանչյուր մարդու մեղքերի թողությունն իր ձեռքում է. ինչ թողություն որ արեց իր պարտապանին` նա Աստծուց թողություն կգտնի: Իսկ եթե մարդու թողություն չարեց, այլ անհաշտ խռով մնաց, այնժամ չի գտնի իր մեղքերի թողությունը, ու դրանից հետո ինչ բարիք էլ որ գործի` Աստված չի ընդունի, այլ ամեն ինչ մեղաց շարքում կդասվի: Եվ պարտապանը ո՞վ է. մի պարտապանը նա է, ով քեզ անարգում և նախատում, մեծ վնաս է անում, տուգանել է տալիս ու չարչարչարում, ու երբ նա մեղայի է գալիս, նրան թողություն պետք է տաս: Երկրորդ` պարտապան այն է, որ դառն աղքատ է ու նրան դրամ ես փոխ տալիս և փրկում տանջանքից. թե ժամանակին կարողանա հատուցել` լավ է, ու դա Աստծո շահը կհամարես, և թե դառն աղքատ է ու իր պարտքը քեզ չի կարող հատուցել` դու մի՛ խնդրիր ու խեղդիր, թե` բեր, վճարիր, և կամ գրավ դիր որդիների ու հարազատների վրա` ասելով թե պարտական է, արդար ապրանք եմ փոխ տվել. նա քեզ է պարտական, դու` Աստծո. Քրիստոսի սիրո համար այն աղքատին պարտքերից ազատ արա, և մուրհակը պատռիր, որպեսզի Քրիստոս քեզ ազատի մեղքի պարտքերից և քո մեղքի պարտամուրհակը պատռի: Այս բարիքը շատերն են արել և դեռ անում են: Աստվածասեր ու ողորմած մարդիկ աղքատների պարտքը զիջելով ու պարտքի գիրը պատռելով` ջնջում են մեղքի գիրը և ազատվում մեղքերի պարտքերից, դժոխքի տանջանքներից, և արժանի դառնում արքայության փառքին <….>:
Սրբազան ավանդություն. Աստվածաբանություն/ աշխատասիրությամբ` Հակոբ Քյոսեյանի.- Եր.: «Յունիքիմ» ՍՊԸ, 2015, 175 էջ: