1166 թ. Խարբերդի շրջանի առաջնորդ Առաքել արքեպիսկոպոսը գալիս է կաթողիկոսանիստ Հռոմկլա և Կոզմա գրիչ-նկարչին մի շքեղ Ավետարան պատվիրում (այժմ՝ ՄՄ ձեռ. 7347)։ Ձեռագրում պահպանվել է Առաքելի մանրանկարը, որտեղ նա իր ստացած զարդարուն կազմով Ավետարանն ընծայում է Քրիստոսին (սա հայերեն ձեռագրերում պահպանված ստացողների հնագույն պատկերներից է)։ Կից գրված քառատողը հենց այդ մասին է՝
«Ահա զՔոյս առեալ՝ Քեզ տամ,
Բարձեալ ի ձեռս՝ առաջի գամ,
Զայս նուերս բարեխնամ
Ցիս հայեաց Տէր հաշտակամ»։
Այդ նույն 1166 թ. Հռոմկայում մահացավ կաթողիկոս Գրիգոր Գ Պահլավունին և նրան հաջորդեց եղբայրը՝ ՆԵՐՍԵՍ ՇՆՈՐՀԱԼԻՆ։ Սա մի ժամանակ էր, որը հայ մատենագարության մեջ կոչվում է «Արծաթե դար»։
Կարեն Մաթևոսյան
